Węza pszczela jest niezbędnym elementem w pszczelarstwie. Węzy pszczele to cienkie arkusze z naturalnego wosku pszczelego o charakterystycznej strukturze komórki pszczelej. Służą one do stworzenia fundamentu do budowy plastra z miodem lub czerwiem. Arkusze mocuje się w ramkach pszczelich, a następnie pszczoły przystępują do odbudowy węzy, doklejając produkowany przez siebie wosk do zaczętej struktury.

Węzy pszczele – zastosowanie

Celem stosowania węzy pszczelej jest zapewnienie pszczołom wygodnego i łatwego w użyciu podłoża do budowy plastra. Dzięki temu, że węzy pszczele są wstępnie uformowane, pszczoły oszczędzają wiele czasu i energii, które w przeciwnym razie poświęciłyby na budowę plastra od podstaw. Dzięki temu pszczoły mogą skupić się na innych zadaniach, takich jak zbieranie nektaru i pyłku.

Węzy pszczele — korzyści

Arkusze wosku pszczelego (węzy pszczele) są również korzystne dla pszczelarzy, ponieważ pomagają zwiększyć produkcję miodu. Dzięki zastosowaniu wstępnie uformowanych arkuszy wosku pszczelego pszczelarze mogą zapewnić, że plaster miodu jest zbudowany w odpowiednim rozmiarze i kształcie, co pozwala na maksymalną produkcję miodu. Dodatkowo stosowanie węzy pszczelej może również pomóc w zapobieganiu budowania przez pszczoły plastrów w niepożądanych miejscach, takich jak daszek ula.

Jakie są typy węzy pszczelej?

Zasadniczym podziałem węzy pszczelej jest typ ramki/ula stosowany przez pszczelarza. Podstawowe typy węz pszczelich występujące w polskich gospodarkach pasiecznych to:

Wielkopolska,
Dadant,
Warszawska Poszerzana,
Warszawska Zwykła,
Ostrowskiej,
Langstroth.

Typy węz pszczelich — cechy

W podziale węz pszczelich spotkać można także pokrewne podziały na ramki nadstawkowe, jak Wielkopolska 1/2 czy Dadant 1/2. Jednak węzy tego typu są takie same jak podstawowe, jedynie arkusze zostały przecięte na pół.

Kolejne rozróżnieniem w rodzajach węz pszczelich jest wielkość komórki pszczelej. Średni wymiar komórki pszczelej to 4,9-5,4 mm. Jest to naturalny wymiar, w którym rozwijają się nasze rodzime pszczoły. Jednak część producentów świadomie oferuje mniejsze lub większe wymiary komórek pszczelich, jak węza z komórką 4,9 mm lub węza trutowa (znacznie większe od tego zakresu, w których rozwijają się trutnie). Stosowanie tego typu węzy wynika z technik walki z warrozą. W przypadku węzy trutowej polega ona na poglądzie, że warroza chętniej rozwija się w larwach trutnia. Przez to stosowanie takich ramek zmniejsza porażenie larw robotnic. Podobna retoryka występuje w przypadku węzy o mniejszym wymiarze komórki, jak węza 4,9 mm.

Następnym podziałem węz pszczelich jest ilość wosku wykorzystanego do wytworzenia 1 arkusza węzy. W swojej ofercie posiadamy węzę pogrubianą, grubą od producenta MELLIFERA. Wykonana techniką odlewania, charakteryzuje się tym, że jest grubsza oraz nie faluje się w wyższych temperaturach. Dodatkowo przez to, że dostarcza się pszczołom większą ilość wosku, jest ona chętniej przyjmowana i odbudowywana. Jest to niezwykle istotne przy rozwoju pszczół, gdy znacznie przyspiesza to proces powiększania rodziny pszczelej.

Ostatnim rozróżnieniem jest sam producent. W swojej ofercie posiadamy jedynie sprawdzonych producentów o najwyższej jakości węzy. Każdy z nich posiada numer weterynaryjny i podlega nadzorowi Inspekcji Weterynaryjnej. Oferujemy węzy pszczele od Przedsiębiorstwa Pszczelarskiego Łysoń, Apifonia Michał Koziński oraz Pasieka Mellifera Maria Gembala :

węza pszczela – ŁYSOŃ,
węza pszczela – APIFONIA
węza pszczela – MELLIFERA

Jak robi się węzę pszczelą?

Najpopularniejszą metodą produkcji węz pszczelich jest metoda walcowa. Roztopiony wosk rozlewa się na cienkie plastry, które następnie przechodzą przez dwa grawerowane walce. Kolejną popularną metodą robienia węzy pszczelej jest metoda walcowania na ciepło – odlewania. Proces polega na laniu płynnego wosku na dwa obracające się walce. Schładzany wosk stygnie i jest przesuwany przez walce w formie wstęgi, która następnie jest przycinana na długość i szerokość.

Węzy pszczele odlewane są zazwyczaj grubsze niż walcowane, co ma takie zalety, że nie fałduje się, dostarcza pszczołom więcej wosku, dlatego nawet w niesprzyjających warunkach jest szybko odbudowywana. Ma to szczególne znaczenie wczesną wiosną, w czasie słabych pożytków i w końcówce sezonu. Warto pamiętać, że technika wyrobu ma istotne znaczenie przy produkcji świec skręcanych z węzy pszczelej. W przypadku węzy odlewanej, przy próbie zwinięcia zacznie pękać, dlatego poleca się węzy walcowane.

Czy węza jest badana?

Czy węzy pszczele muszą być badane? Ze względu na wysoką trwałość rodników zgnilca złośliwego czy innych przetrwalników chorób i szkodników, każdy producent zobowiązany jest do sterylizacji wosku pszczelego. Wynika to z rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 września 2005 roku w sprawie zwalczania zgnilca amerykańskiego pszczół (Dz.U. 2005, Nr 187 poz. 1574). Jeden z punktów określa go jako: „Unieszkodliwienie bakterii wywołujących chorobę, a zwłaszcza ich przetrwalników znajdujących się w produktach pszczelich pochodzących od chorych rodzin pszczelich może być przeprowadzane w autoklawie przy temperaturze 121°C, ciśnieniu 0,1 MPa w ciągu 30 minut”. Oprócz tego producenci, z którymi współpracujemy, podlegają Inspekcji Weterynaryjnej oraz posiadają numery weterynaryjne.

Kolejnym powodem, dla którego węzy pszczele są poddawane badaniom, jest fałszowanie wosku pszczelego parafiną. Niższa temperatura topnienia parafiny może powodować obrywanie się ramki z miodem lub całkowity brak przyjęcia przez pszczoły. W tym celu węza pszczela, którą oferujemy, przechodzi szczegółowe badania w czołowych polskich laboratoriach jak:

Państwowy Instytut Weterynaryjny, Państwowy Instytut Badawczy w Puławach
HoneyLab Teper & Waś s.c.

Węzy pszczele, jakie są ceny?

Podstawowym kosztem przy produkcji węz pszczelich jest sam surowiec – wosk pszczeli. W zależności od jego dostępności i ceny kształtuje się cena węzy. Aktualnie cena wosku pszczelego oscyluje wokół 40 zł za kg (w zależności od klasy wosku). Kolejnym kosztem jest sam proces produkcyjny.

Zwyczajowo cenę za węzy pszczele uzależnia się od ich wagi. Dlatego też należy zwrócić uwagę, że w zależności od typu węzy (ramki) ilość arkuszy będzie się znacząco różnić, co wynika z ich wymiarów lub ilości użytego wosku. Nasz sklep pszczelarski w swojej ofercie posiada węzę każdego typu od różnych producentów w jednej cenie.